Kies uw land, regio, stad

HIMMELSBURG, 'Kasteel van de Hemel' in VR

Een Pracht Project in Cultureel Thüringen, een VR-belevenis

Ontdek Bach in het ‘Kasteel van de Hemel’

 

Himmelsburg-Stadtschloss-Weimar-rondreizen.nl

.
■ Het groene hart van Duitsland, zoals de deelstaat Thüringen zich graag positioneert, heeft inderdaad een heel aantrekkelijk landschap. Heerlijke woudachtige bossen zijn hier je deel met vele kilometers goed onderhouden wandel- en fietspaden. Je hebt de keus uit vele thematische routes. Waar je misschien niet zo gauw bij stilstaat, is dat alle wegen verbonden worden door gave, historische, meest middeleeuwse stadjes, waar muziek de onderlinge verbindende factor is.

Thüringen en muziek is een onverbrekelijke eenheid, immers, hier werd op 21 maart 1685 in de historische stad Eisenach de beroemde componist Johann Sebastiaan Bach geboren. Bach groeide uit tot één van ’s werelds bekendste componisten van de barokmuziek.
.

Virtuele Himmelsburg
Thüringen eert haar componist met een wel heel bijzonder project: de virtuele Himmelsburg. Wat is dit en wat maakt het zo bijzonder? Je moet weten dat Bach in de cultuurhistorische stad Weimar hofkapelmeester was. Hiermee was hij een belangrijk man, zeg maar een notabel. Hij kreeg in het stadspaleis van Weimar de beschikking over de kasteelkapel, dat was toen zijn hoofdwerkplaats. De hooggelegen kapel was de zogenaamde Himmelsburg. In deze kapel stond het Compenius-orgel, dat op Bachs aanwijzingen verschillende malen nog eens werd aangepast. Als hoforganist componeerde Bach op dit orgel talrijke, ja, het merendeel van zijn orgelwerken. Hij schiep hier de 25 Weimarcantates waarmee hij doorbrak als grootmeester van de lutherse kerkmuziek. Heel tragisch, in 1774 werd de kapel door brand verwoest, voor eeuwig vernietigd. Hoe bijzonder is het dan ook, dat we nu de geheel – virtueel – herbouwde Weimarer hofkapel weer binnen kunnen gaan?!

himmelsburg-schets-rondreizen.nl
.
Project Himmelsburg
Hoe schier onmogelijk is het geweest, het project Himmelsburg gestalte te geven, de paleiskapel te reconstrueren, als niemand je meer kan vertellen hoe het er uit zag, hoe het gebouwd was. Wat waren de kleuren, welke materialen zijn er gebruikt, hoe klonken toen de muziekinstrumenten enz.? Waar begin je? Aan de hand van talrijke historische stukken, bouwplannen, schetsen en ontwerpen is de Hofkapel herschapen, virtueel uit zijn as herrezen. En heel belangrijk: tijdens deze minutieuze zoektocht naar de werkelijkheid van toen, was het beroemde olieverfschilderij “Weg zur Himmelsburg” van de kunstschilder Christian Richter een belangrijke aanknoping.

Een technisch hoogstandje van eerste orde, dat tot stand is gekomen door nauwe samenwerking tussen mediacomputerwetenschappers en musicologen, musici en architecten. Middels VR-bril en koptelefoon ervaar je nu een historische sensatie. Vanaf het eerste moment dat je de bril op hebt krijgt kippenvel. Je kijkt vanuit verschillende standpunten en vanaf drie etages hoog rond in de slotkapel. Omhoog naar het door Bach bespeelde orgel en vanaf het balkon omlaag de kapel in. Je zit in de oude kerkbanken vanwaar je op het altaar kijkt. Even later sta je naast het orgel, herleeft de orgelmuziek, hoor je de zangers en het orkest, dat authentieke muziekinstrumenten bespeelt; je luistert naar de tonen van Bachs cantate ‘Himmelskönig, sei Willkommen’.

Himmelsburg-container-rondreizn.nl Himmelsburg-Weimar-container-rondreizen.nl

Het verleden herleeft, Bach is even terug….
Hoe gaaf is het, Bachs verloren hofkapel en zijn muziek weer live aan de wereld te tonen? Terecht trots op dit project heeft Thüringer Tourismus GmbH hiervoor heel inventief gebruik gemaakt van een originele zeecontainer. Een container is immers te ‘verschepen’ en zo eenvoudig mee op reis te nemen, zeg maar, Thüringen en Bach komen naar je toe. Van buiten een container, van binnen het ‘Kasteel van de hemel’. Je neemt plaats op oude kerkbanken, zet de VR-bril en koptelefoon op, het licht gaat uit en even wat onwennig ben je plots in de paleiskapel van toen. Al snel kijk je rond en geniet je van Bach, van vroeger anno nu.
.

GRATIS ENTREE
De cultuurcontainer stond al met veel succes in Weimar, Leipzig en Stuttgart (D), in Schaffhausen en St. Gallen (CH) en nu, tijdens het Festival Oude Muziek in Utrecht op de Neude, direct tegenover de stadsbibliotheek. Geheel opgebouwd met statafels inclusief gaaf, gratis informatiemateriaal en fraaie brochure. Vanbuiten een zeecontainer, vanbinnen een ‘oord van verlangen’. Neem plaats op de oude kerkbanken, ontdek, ervaar en geniet dit unieke erfgoed. De entree is gratis. Je kan terecht tot 10 september 2022 op de Neude in Utrecht.

Thüringen-Bachbuste in Mühlhausen-rondreizen .nl
Standbeeld van Bach in Mühlhausen

In de sporen van Bach
En ja, het is geen toeval, dat je tijdens je vakantie in Thüringen een gave rondreis ‘In de sporen van Bach’ kunt ondernemen, zowel per auto als op de fiets. Het is in totaal ‘slechts’ een 60 km om van het ene naar het andere Bachplaatsje te rijden. Op volgorde van Bachs leven zijn dit de historische plaatsen:

Weimar: Dit is de plaats van de voorouders van Bach, de wieg van dit oude muzikale geslacht: over 7 generaties telde het meer dan 120 musici.
Eisenach: Geboorteplaats van Johann Sebastiaan Bach, waar hij zijn eerste jonge jaren doorbrengt.
Ohrdruf Hier woonde Bach als wees bij zijn oudste broer, die hier kerkorganist was. Op negenjarige leeftijd namelijk stierven kort na elkaar zijn beide ouders en werd hij opgenomen bij zijn broer. Hier ontwikkelde hij zijn muzikaal talent. Hij speelt viool en piano, zingt in het jongenskoor en krijgt orgelmuziekles.
Arnstadt Hier had Bach op zijn 18e jaar zijn eerste baan als organist van de Neue Kirche, maar beleefde er ook zijn ‘wilde jaren’.
Dornheim In dit Bachplaatsje trouwde Bach op zijn 22e in de fraai gerestaureerde St. Bartholomeuskerk. Hij ging toen ook voor het eerst op zichzelf wonen in Mühlhausen.
MühlhausenOp 22-jarige leeftijd werd Bach organist in de Blasiuskirche. In deze stad werd overigens Bachs derde zoon ook organist.
Weimar Reeds een jaar later, op 23-jarige leeftijd werd Bach kapelmeester aan het hof van Leopold van Anhalt-Köthen in Weimar en verdubbelde hij zijn salaris. Rond Bachs 27e jaar werd Bach benoemd tot concertmeester waar hij maandelijks door hem geschreven cantates uitvoer in de hofkapel, de ‘Himmelsburg’.

Duitsland-Thüringen-Weimar-stadskasteel-rondreizen.nl
Stadskasteel in Weimar

Voor Bachfans is dit een heerlijke muzikale rondreis. Naast het ontdekken van de voetsporen van Bach kom je via de prachtige natuur in onbekende plaatsjes en fraaie stadjes. Je kan er een muzikale en culturele stedentrip van maken of als onderdeel van je vakantie in Thüringen. Je begrijpt dat er natuurlijk nog veel meer moois en interessants is te zien. Denk naast Bach ook aan Goethe, Schiller en Bauhaus. En wat te denken van de vele gave paleizen, burchten en kastelen? Prachtige exemplaren vinden we bijvoorbeeld in Eisenach → – de Wartburg, in Gotha → – Schloß Friedenstein en in Stellenrode – kasteel Leuchtenburg met fraaie, permanente porseleintentoonstelling. Je vindt nog veel meer informatie op de oficiële website van Thüringen →

Thüringen-Gotha-Friedenstein-rondreizen.nl
Slotkapel van Schloß Friedenstein

>> Naar het Verkeersbureau van Thüringen →